Mitral kapak cerrahisi iki sebepten dolayı yapılır; kapak kireçlenmiş ve daralmıştır. Kapağı çıkarıp, yerine bir protez kapak koymak gerekir. Ya da kapak işlevini kaybetmiştir, yapısal olarak bozulmuştur ve mitral kapak kaçağı vardır bunun için ameliyat yapılacaktır.
Eğer kapak ileri derece daralmış ve kireçlenmişse kapak değiştirmek gerekir. Ama eğer kapak yapısal olarak bozulup kalp yetmezliği varsa en üstün standartlı yapılacak iş; kalp kapağını değiştirmektense, tamir etmektir. Çünkü kalp kapağı tamir edildiğinde ömrünüzün sonuna kadar kan sulandırıcı ilaç kullanmak zorunda kalmazsınız. Bu konuda yapılan çalışmalar gösteriyor ki kapak tamiri, kalp fonksiyonlarını daha iyi koruyan bir cerrahi yöntemdir.
- Genelde çocuklukta geçirilmiş, iyi tedavi edilmemiş, ağır bir solunum yolu enfeksiyonunu takip eden ateşli romatizmaya bağlı olur.
- Mitral kapak yaprakçıkları kalınlaşır ve kireçlenir. Kapakçıklar birbirine yapışır ve hareket edemez duruma gelir.
- Normal kapak açıklığı 4-6 cm²’dir. Kapak açıklığı 1.5 cm²’nin altına düştüğünde cerrahi gerektiren bir kapak darlığı vardır.
- Kapak tam açılamadığı için akciğerlerden gelen kan tamamen sol karıncığa boşalamaz. Bu durumda akciğerlerden kalbe gelen damarlarda basınç artar. Akciğerde sıvı birikmesi (pulmoner ödem) ve nefes darlığı olur.
-
Cerrahi için gecikilirse akciğer damarlarında geri dönüşümsüz yüksek basınç ve kalp kasılmasında bozulma olur. Ameliyat çok riskli bir hale gelir veya ameliyattan fayda görülmez (nefes sıkıntısı kapak değiştiği halde devam eder).
- Ateşli romatizmaya bağlı, kalp krizi sonrası, doku hastalıklarından dolayı, ileri yaşa bağlı olarak olabilir.
- Mitral kapak yaprakçıklarını kalp kasına bağlayan ipliksi yapıların (paraşüt ipleri gibi) kopmasına bağlı olabilir veya kapakçıkların kalbe bağlandığı halka (anulus) genişlerse uçuca gelemezler.
- Kalp kasıldığında kanın tamamı vücuda gitmeyip, tam kapanmayan mitral kapaktan akciğerlere doğru kaçar. Akciğerlerdeki kan basıncı arttığı için nefes darlığı olur.
-
Mitral darlığında ve yetmezliğinde kalp kulakçığında genişleme olur. Buna bağlı olarak ritm bozuklukları (atriyal fibrilasyon) olur. Bu ritm bozukluğunda kalpte kan akışı bozulduğu için kalp içinde kan pıhtısı oluşabilir ve bu pıhtı beyine atarak felce sebebiyet verebilir.
- Mitral darlığında kireçlenmiş ve açılmayan kapağı çıkartmak gerekir. Bunun yerine protez bir mitral kapak yerleştirilir.
- Protez kapak metal (titanyum) olabilir veya sığır dokusundan alınarak insan vücuduna uyumlu hale getirilmiş biyolojik kapak olabilir.
- Metal kapak takılmış hastalar ömür boyu bir kan sulandırıcı ilaç (Warfmadin) kullanmaları gerekir. Biyolojik kapaklarda kapakta pıhtılaşma riski olmadığı için kan sulandırma ihtiyacı yoktur (ilk üç aydan sonra).
- Mitral yetersizliğinde amaç kapağı tamir etmektir. Kendi kapağınız korunduğu için uzun dönemde kalp fonksiyonları kapak değişimine göre daha iyi korunur. Protez kullanılmadığı için kan sulandırıcı tedaviye gerek yoktur.
- Çeşitli tamir operasyonları vardır. Hastalığınıza göre size uygun olanını cerrahınız size anlatmalıdır.
-
Kapak hastalığına eşlik eden ritm bozukluğu (atriyal fibrilasyon) varsa, aynı ameliyatta normal ritme döndürme operasyonu (ablasyon) yapılmalıdır.
- Klasik olarak mitral kapak ameliyatları göğüs kemiği kesilerek önden yapılır. Kalp dolaşım aleti kullanılır.
- Küçük kesiden ameliyatlarda sağ göğüs altında 4-5 cm’lik bir kesiden mitral kapak tamiri veya değişimi yapılabilir.
- Endoskopik olarak yapılan operasyonda açık cerrahide ne yapılıyorsa aynısı yapılır.
Minimal invaziv mitral kapak ameliyatları, sağ göğüs altında 4-6 cm ve kasıkta 2 cm’lik kesilerle yapılır. Gerek tamir, gerek replasman (protez kapakla değişim) aynı kesiden mümkündür. Kasıktan özel uzun kanüllerle kalbe ulaşılarak kalp-akciğer makinesine bağlanılır. Bu operasyonlar için geliştirilmiş cerrahi aletler ve kamera sistemi ile operasyon gerçekleştirilir. Tarif edilen teknikle triküspit kapak, kalp tümörleri (miksoma) ve doğumsal kalp delikleri (atriyal septal defekt) de opere edilebilir.
- Doktorunuz sizi hastalığınız hakkında ilk defa duyuyormuşsunuz gibi ve bütün açıklığıyla bilgilendirmeli.
- Cerrahi ve ya cerrahi dışı bütün tedavi seçeneklerini ve sonuçlarını sizinle paylaşmalı (İlaç- takip-cerrahi, tamir cerrahisi ya da kapak değişimi).
- Cerrahi müdahale planlanıyorsa çeşitli seçenekleri ve sizin için uygun gördüğünü açıklamalı (Kapak onarımı-değişimi, mekanik-biyolojik protez kapaklar, robotik-küçük kesi-açık cerrahi).
- Ameliyat öncesinden başlayarak süreci ve riskleri sizinle paylaşmalı.
- Ameliyat öncesi diş problemleriniz için bir diş hekiminden konsultasyon istemeli.
Genelde ameliyat günü öncesi bir günlük hastane yatışında yapılması gereken rutin tetkikler vardır. Bu tetkikler ameliyatta risk oluşturabilecek durumlar ve bunlara karşı tedbir almak için yapılır (Detaylı bir kan tahlili, ekokardiyografi, şah damarı ultrasonu, akciğer filmi- tomografi, solunum testi).
- Kan sulandırıcı ilaçlar kullanıyorsanız 5-7 gün önce kesmeniz gereklidir (Aspirin’i kesmenize gerek yoktur), diğer ilaçlarınız doktorunuz tarafından ayarlanacaktır.
- Tüm vücudun traşı hastane görevlilerince yapılacaktır (Kendiniz yapmayınız, görevliler planlanan ameliyata göre ve özel aletlerle yapacaklardır), hemşireniz size özel bir sabunla nasıl banyo yapmanız gerektiğini anlatacaktır.
- Ameliyattan bir gece önce doktorunuz uygun görürse yatıştırıcı bir ilaç verilecek ve iyi bir uyku uyumanız sağlanacaktır.
- Ameliyata giderken damardan verilen bir ilacın etkisiyle uyanık olmanıza rağmen ameliyathaneye girdiğinizi hatırlamayacaksınız.
- Kalp ameliyatları genel anestezi ile yapılır. Anestezi işlemi cerrahi öncesi 45-50 dakika sürer.
- Sırtınıza ameliyat boyunca kalp ritminizi monitörize etmek için elektrotlar yerleştirilir. Kolunuza küçük bir damar yolu takılır. El bileğinize ameliyat ve yoğun bakım süresince her an tansiyonunuzu monitörize etmek için özel bir atardamar kanülü yerleştirilir. Buraya kadarki işlemler ameliyathaneye inmeden önce yapılan yatıştırıcı iğnenin etkisiyle ağrısızdır ve hatırlanmayacaktır.
- Genel anestezi damardan verilen ilaçlarla gerçekleştirilir. Tam anestezi sağlandıktan sonra soluk borunuza bir tüp yerleştirilir ve solunumunuz makineler ile idame ettirilir.
- Kalp ameliyatları genel anestezi ile yapılır. Anestezi işlemi cerrahi öncesi 45-50 dakika sürer.
- Sırtınıza ameliyat boyunca kalp ritminizi monitörize etmek için elektrotlar yerleştirilir. Kolunuza küçük bir damar yolu takılır. El bileğinize ameliyat ve yoğun bakım süresince her an tansiyonunuzu monitörize etmek için özel bir atardamar kanülü yerleştirilir. Buraya kadarki işlemler ameliyathaneye inmeden önce yapılan yatıştırıcı iğnenin etkisiyle ağrısızdır ve hatırlanmayacaktır.
- Genel anestezi damardan verilen ilaçlarla gerçekleştirilir. Tam anestezi sağlandıktan sonra soluk borunuza bir tüp yerleştirilir ve solunumunuz makineler ile idame ettirilir.
- Boynunuzdan ameliyat ve yoğun bakım süresince ilaç ve serum verilmesi için kolunuzdakinden daha büyük bir kanül yerleştirilir (Bu damar yolundan kan da alınabilir, böylece bu süreçte her seferinde kan almak için canınız yanmayacaktır). İdrar sondası takılır.
- Ameliyat boyunca kalbi incelemek, özellikle kapak ameliyatlarından sonra kapak fonksiyonlarını değerlendirmek amacıyla ekokardiyografi yapabilmek için yemek borunuza özel bir kanül yerleştirilir.
- Vücudunuza ameliyat için uygun pozisyon verilir, gerekli bölgeler özel antiseptik solüsyonlarla temizlenir.
- Ameliyat başlamıştır… Bu andan itibaren cerrahınıza iki cerrah daha eşlik eder. Biri steril giyinmiş diğeri odada hazır bekleyen iki hemşire vardır. Anestezi doktoru ve bir teknisyen her an başınızdadır. Ameliyat boyunca kalbinizin ve akciğerinizin görevini üstlenecek kalp-akciğer makinesini kumanda eden iki perfüzyonist görev başındadır.
- Ameliyat sona erdikten sonra anestezi altında solunum aletine bağlı olarak yoğun bakım ünitesine transfer edilirsiniz.
- Ameliyathanede uyanmayacaksınız. Genel gidişatınıza göre ameliyattan 4-6 saat sonra (daha geç de olabilir) yoğun bakımda yavaş, güvenli ve konforlu olarak uyandırılacaksınız.
- Ağrı duymayacaksınız. Ağrı kontrolü için anestezi kesilirken başlanan ve dozları ayarlanan ilaçlar yoğun bakım doktorunca planlanacaktır.
- Yoğun bakımda en çok şikayet edilen susuzluktur. Damardan verilen serumlarla sıvı dengeniz özenle takip edilir. Ancak anesteziden yeni uyandığınız için kana kana su içmenize izin verilmeyecektir, biraz sabır…
- Rutin bir ameliyat sonrası 24. saatte servisteki odanıza çıkarılırsınız (duruma göre bu süre uzayabilir).
- Odaya çıktığınızda kendi kişisel bakımınızı yapacak, yürüyecek durumdasınızdır. Yatak istirahati gerekli değildir, aksine oturmanız, nefes egzersizleri yapmanız gereklidir.
- 5. günde tüm vücut banyo yapabilirsiniz.
- 5 günlük yatış süresince belli kan ve radyolojik testlerle takip edilirsiniz.
- Çıkış zamanınız geldiğinde kullanacağınız ilaçlar saatleriyle belirten bir çizelgeyle birlikte size anlatılacaktır.
- Evde hastane düzeni bir ortam yaratmayın. Sabah her zamanki saatte kalkıp, ev içinde bol yürüyüş gereklidir. Ziyaretçi kabul edebilirsiniz, ancak enfeksiyonlu kişilerden uzak durun.
- Başlangıçta kısa süreli ve yavaş bir dışarı yürüyüşüyle başlayın. Her gün yürünen mesafeyi ve temponuzu artırarak kondisyonlanın.
- Ameliyat sonrası ilk haftanızdan itibaren cinsel ilişkiye girebilirsiniz.
- Hastaneden çıktıktan bir hafta sonra poliklinik kontrolünüz olacaktır. Bu kontrolde cerrahi bölgeler ve ilaç tedaviniz gözden geçirilir. Bir haftalık düzenli yürüyüşler sonrası 3. haftada işinize başlayabilirsiniz.
